Sarnath i umiarkowanie

Poszcząc tak bowiem osłabł, iż uląkł się czy zdąży przed śmiercią zapanować nad umysłem. Los mu jednak sprzyjał, gdyż wtedy gdy zapragnął wrócić na drogę rozsądnej praktyki, pojawiła się dziewczyna z miską owsianki. Przyjął ją, odzyskał siły, wznowił medytacje, osiągnął oświecenie i stał się Buddą. Wyposażony w tak umiarkowaną wiedzę o istocie buddyzmu, przekroczyłem bramy kompleksu świątynnego w Sarnacie. Dziś to głównie ruiny budowli wzniesionych przez wielkiego władcę Indii Aśokę. Kilka stup, ze słynną Dhamek, którą dla pozyskania energii obchodzi się 108 razy i najwyższa w Indiach złota statua Buddy. Jednak nie budowle i rzeźby, ale tradycja czyni to miejsce świętym. Gdyż to tutaj, osiągnąwszy oświecenie, Budda przekazał po raz pierwszy uczniom naukę o Dharmie, czyli prawach decydujących o wydarzeniach w życiu człowieka, a zarazem etyce, jaką powinno się kierować w swych poczynaniach. Obserwowałem z zaciekawieniem buddyjską grupę złożoną z młodych mnichów i ludzi świeckich, którzy z uwagą słuchali nauk starszego mnicha. Choć był mocno skupiony, nie uszło jego uwagi, że słuchacze zaczynają ukradkiem zmieniać pozycje. I chociaż nie dotarł jeszcze do puenty, przerwał, i uśmiechnąwszy się dał znak by na razie powędrować dalej. Ten jest na dobrej drodze, pomyślałem. Wie co znaczy umiarkowanie. Rozumiała to także kobieta sprzedająca przed wejściem orzeszki. Buddyści wyznają przecież różne szkoły w drażliwej kwestii co jeść, a czego nie. Z jednej strony są wśród nich ortodoksyjni wegetarianie a nawet weganie, z drugiej znerwicowani liberałowie, którzy muszą coś pogryzać, zwłaszcza wtedy gdy odczuwają silne emocje. Sarnath nikogo z nich nie pozostawia obojętnym, a orzeszkom nie czyni wstrętu żaden z ideologicznych odłamów. Najdalej od istoty buddyzmu był artysta malarz, właściciel sklepiku z mandalami. Jego kram wymieniają wszystkie przewodniki. I te najsłynniejsze, i te, których autorzy jedynie spisują z tamtych treści. Być może to uzasadnia brak umiarkowania jeśli chodzi o ceny. A może nie każdy artysta jest buddystą?

Paweł Wroński

INFO

• www.varanasi.nic.in
• www.up-tourism.com

Sarnath, usytuowany około 10 km na wschód od miasta Benares (Waranasi, prowincja Uttar Pradesh), jest jednym z najświętszych miejsc buddyzmu. Pozostałe to miejsce narodzin twórcy wielkiej religii (Lumbini w Nepalu) oraz dwa miejsca w Indiach. To, w którym Siddhartha Gautama doznał oświecenia i stał się Buddą (Bodh Gaja w prowincji Bihar), oraz to, w którym skremowano jego ciało (Kusinagar, także w prowincji Uttar Pradesh).